Những bài thơ Xuân Quỳnh đi cùng năm tháng

Xuân Quỳnh - nữ nghệ sĩ nổi bật trên văn đàn Việt Nam đầu XX

Trên tao đàn văn học Việt Nam cuối thế kỷ XX, Xuân Quỳnh được đánh giá là nhà thơ nữ xuất sắc để lại nhiều dấu ấn đặc biệt trong lòng độc giả. Thơ Xuân Quỳnh rất tự nhiên, mộc mạc, chân thật, thể hiện rõ khát khao đối với cuộc sống và tình yêu đôi lứa. Hãy cùng Sntv.vn thưởng thức những bài thơ hay nhất đã làm nên tên tuổi của nữ sĩ này

Bài 1: Tự hát

Tự hát - bản tình ca bất tử về tình yêu

Chả dại gì em ước nó bằng vàng

Trái tim em, anh đã từng biết đấy

Anh là người coi thường của cải

Nên nếu cần anh bán nó đi ngay

Em cũng không mong nó giống mặt trời

Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống

Lại mình anh với đêm dài câm lặng

Mà lòng anh xa cách với lòng em

Em trở về đúng nghĩa trái tim

Biết làm sống những hồng cầu đã chết

Biết lấy lại những gì đã mất

Biết rút gần khoảng cách của yêu tin

Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em

Biết khao khát những điều anh mơ ước

Biết xúc động qua nhiều nhận thức

Biết yêu anh và biết được anh yêu

Mùa thu nay sao bão giông nhiều

Những cửa sổ con tàu chẳng đóng

Dải đồng hoang và đại ngàn tối sẫm

Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh

Em lo âu trước xa tắp đường mình

Trái tim đập những điều không thể nói

Trái tim đập cồn cào cơn đói

Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn

Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em

Là máu thịt, đời thường ai chẳng có

Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa

Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi

Tự hát là bài thơ hay được sáng tác vào năm 1984, rút ra tập thơ cùng tên của nữ sĩ Xuân Quỳnh. Đây được xem là thi phẩm hay, mang đậm phong cách của nhà thơ này. Tự hát là tiếng lòng của một trái tim dung dị nhưng hết sức mãnh liệt với nỗi khát khao dâng hiến trong tình yêu. Với tâm trạng tràn ngập hạnh phúc của một người phụ nữ đang yêu và được yêu, khúc hát này thực sự làm người đọc cảm thấy rạo rực theo hồn thơ của tác giả.

Bài 2: Sóng

Tình yêu và những con sóng

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh - một phương

Ở ngoài kia đại dương

Trăm nghìn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Bài thơ lấy cảm hứng từ chuyến đi thực tế của nhà thơ tại vùng biển Diêm Điền thuộc tỉnh Thái Bình, xuất bản năm 1968, in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”. Ở cái tuổi 25 trẻ trung, yêu đời, đầy sức sống, nhà thơ đã không ngần ngại thể hiện tình yêu và trái tim mình.

Sóng: dữ dội và dịu êm, ông ào và lặng lẽ…. giống như bản chất của tình yêu vậy. Từng câu chữ trong bài đều như những nốt nhạc rạo rực yêu thương. Tình yêu ấy nồng nàn, tha thiết, sắt son, thủy chung, khát vọng, vượt qua mọi giới hạn của không gian và thời gian để cập bến bờ hạnh phúc.

Bài 3: Mẹ Của Anh

Bài thơ lấy đi nước mắt của nhiều người

Phải đâu mẹ của riêng anh

Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi

Mẹ tuy không đẻ không nuôi

Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong

Ngày xưa má mẹ cũng hồng

Bên anh mẹ thức lo từng cơn đau

Bây giờ tóc mẹ trắng phau

Để cho mái tóc trên đầu anh đen

Đâu con dốc nắng đường quen

Chợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lần

Thương anh thương cả bước chân

Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao

Lời ru mẹ hát thuở nào

Chuyện xưa mẹ kể lẫn vào thơ anh

Nào là hoa bưởi hoa chanh

Nào câu quan họ mái đình cây đa

Xin đừng bắt chước câu ca

Đi về dối mẹ để mà yêu nhau

Mẹ không ghét bỏ em đâu

Yêu anh em đã là dâu trong nhà

Em xin hát tiếp lời ca

Ru anh sau nỗi lo âu nhọc nhằn

Hát tình yêu của chúng mình

Nhỏ nhoi giữa một trời xanh khôn cùng

Giữa ngàn hoa cỏ núi sông

Giữa lòng thương mẹ mênh mông không bờ

Chắc chiu từ những ngày xưa

Mẹ sinh anh để bây giờ cho em.

Đây có lẽ là bài thơ xúc động nhất trong tất cả những sáng tác của nhà thơ Xuân Quỳnh. Nhiều người yêu thích bài thơ này vì nó mộc mạc, chân thành, đôn hậu và rất đời thường.

Mẹ của Anh là bài thơ tặng mẹ chồng của nàng dâu hiếu thảo Xuân Quỳnh. Âm hưởng chính của bài thơ như lời thủ thỉ, tâm tình, lòng biết ơn của nhà thơ đối với bà Vũ Thị Khánh, mẹ của cố nhạc sĩ Lưu Quang Vũ.

Bài 4: Thơ tình cuối mùa thu

Thu - tình yêu thật đẹp trong thơ Xuân Quỳnh

Cuối trời mây trắng bay

Lá vàng thưa thớt quá

Phải chăng lá về rừng

Mùa thu đi cùng lá

Mùa thu ra biển cả

Theo dòng nước mênh mang

Mùa thu vào hoa cúc

Chỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và em

Là của mùa thu cũ

Chợt làn gió heo may

Thổi về xao động cả:

Lối đi quen bỗng lạ

Cỏ lật theo chiều mây

Đêm về sương ướt má

Hơi lạnh qua bàn tay

Tình ta như hàng cây

Đã qua mùa gió bão

Tình ta như dòng sông

Đã yên ngày thác lũ

Thời gian như là gió

Mùa đi cùng tháng năm

Tuổi theo mùa đi mãi

Chỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và em

Cùng tình yêu ở lại...

- Kìa bao người yêu mới

Đi qua cùng heo may

Sntv.vn gửi tặng độc giả bài thơ Xuân Quỳnh “Thơ tình cuối mùa thu” trích trong tập thơ “Tự hát” năm 1984. Bài thơ đặc biệt thu hút người đọc không chỉ ở cách miêu tả cảnh khi vào thu chân thực, sinh động mà còn ở cách biểu đạt tình yêu mới mẽ và hết sức lãng mạn

Không cầu kỳ câu chữ, cũng không hoa mỹ khi sử dụng hình ảnh so sánh nhưng tình yêu trong thơ, khát khát được yêu và được sống hết mình vẫn hiện lên rất rõ. Ai đọc thơ Xuân Quỳnh đều cảm thấy rất thân thuộc bởi ta như thấy mình ở trong đó.

Bài 5: Hoa cỏ may

Lối cũ em về nay đã thu

Cát vắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ,

Không gian xao xuyến chuyển sang mùa.

Tên mình ai gọi sau vòm lá,

Lối cũ em về nay đã thu.

Mây trắng bay đi cùng với gió,

Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.

Đắng cay gửi lại bao mùa cũ,

Thơ viết đôi dòng theo gió xa.

Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may

Áo em sơ ý cỏ găm đầy

Lời yêu mỏng mảnh như màu khói,

Ai biết lòng anh có đổi thay?

Không gian bài thơ là khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp và hoang sơ khi tiết trời chuyển sang thu. Một không gian thu mênh mang nhưng xao xuyến, ngẩn ngơ, mang đầy nhớ nhung về những mùa thu đã qua.

Hình ảnh hoa cỏ may không kiêu kỳ, không hương sắc, mộc mạc, chân thành. Nó có thể bay đến bất kỳ đâu, đặt chân đến mọi nơi, giống như tình yêu của anh và em, dù xa cách bao nhiêu vẫn tìm về bên nhau.

Bài 6: Thuyền và biển

Câu chuyện tình thuyền và biển

Em sẽ kể anh nghe

Chuyện con thuyền và biển:

“Từ ngày nào chẳng biết

Thuyền nghe lời biển khơi

Cánh hải âu, sóng biếc

Đưa thuyền đi muôn nơi

Lòng thuyền nhiều khát vọng

Và tình biển bao la

Thuyền đi hoài không mỏi

Biển vẫn xa... còn xa

Những đêm trăng hiền từ

Biển như cô gái nhỏ

Thầm thì gửi tâm tư

Quanh mạn thuyền sóng vỗ

Cũng có khi vô cớ

Biển ào ạt xô thuyền

(Vì tình yêu muôn thuở

Có bao giờ đứng yên?)

Chỉ có thuyền mới hiểu

Biển mênh mông nhường nào

Chỉ có biển mới biết

Thuyền đi đâu, về đâu

Những ngày không gặp nhau

Biển bạc đầu thương nhớ

Những ngày không gặp nhau

Lòng thuyền đau - rạn vỡ

Nếu từ giã thuyền rồi

Biển chỉ còn sóng gió”

Nếu phải cách xa anh

Em chỉ còn bão tố

Thuyền và Biển đã trở thành bản tình ca bất tử về tình yêu dù qua bao thế hệ vẫn còn nóng hổi. Bài thơ rút ra trong tập thơ “Chồi biếc” của nữ sĩ Xuân Quỳnh  vào năm 1963 và được phổ nhạc năm 1981.

Giai điệu bài thơ trầm lắng nhưng dạt dào cảm xúc. Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh thuyền và biển biểu trưng cho người con gái và người con trai trong tình yêu. Thuyền và biển luôn bên nhau như tình anh và em thủy chung, sắt son không bao giờ thay đổi. Dẫu bão tố phong ba, dẫu xa cách hàng ngàn hàng vạn dặm vẫn nguyện gắn bó bền chặt bên nhau suốt đời. Thuyền và Biển của Xuân Quỳnh trở thành lời tỏ tình ngọt ngào nhất cho mọi đôi trái gái đang yêu

Bài 7: Bàn tay em

Đôi bàn tay trao cho anh từ ngày ấy

Thi phẩm này nằm trong tập thơ “Tự hát” của nhà thơ Xuân Quỳnh. Vẻ đẹp của người phụ nữ trong bài thơ hiện lên với đầy đủ những đức tính tốt đẹp thông qua hình ảnh đôi bàn tay: chịu thương chịu khó, hi sinh tảo tần, đảm đang, tháo vát, yêu thương chồng con, khát khao được yêu… Phải chăng người phụ nữ ấy chính là nhà thơ Xuân Quỳnh

Gia tài em chỉ có bàn tay

Em trao tặng cho anh từ ngày ấy

Những năm tháng cùng nhau anh chỉ thấy

Quá khứ dài là mái tóc em đen

Vui, buồn trong tiếng nói, nụ cười em

Qua gương mặt anh hiểu điều lo lắng

Qua ánh mắt anh hiểu điều mong ngóng

Anh nghĩ gì khi nhìn xuống bàn tay?

Bàn tay em ngón chẳng thon dài

Vết chai cũ, đường gân xanh vất vả

Em đánh chắt chơi chuyền thuở nhỏ

Hái rau rền rau rệu nấu canh

Tập vá may, tết tóc một mình

Rồi úp mặt lên bàn tay khóc mẹ

Đường tít tắp, không gian như bể

Anh chờ em cho em vịn bàn tay

Trong tay anh, tay của em đây

Biết lặng lẽ vun trồng gìn giữ

Trời mưa lạnh tay em khép cửa

Em phơi mền vá áo cho anh

Tay cắm hoa, tay để treo tranh

Tay thắp sáng ngọn đèn đêm anh đọc

Năm tháng đi qua mái đầu cực nhọc

Tay em dừng trên vầng trán lo âu

Em nhẹ nhàng xoa dịu nỗi đau

Và góp nhặt niềm vui từ mọi ngả

Khi anh vắng bàn tay em biết nhớ

Lấy thời gian đan thành áo mong chờ

Lấy thời gian em viết những dòng thơ

Để thấy được chúng mình không cách trở...

Bàn tay em, gia tài bé nhỏ

Em trao anh cùng với cuộc đời em

Thơ Xuân Quỳnh dù trải qua bao năm tháng vẫn là bản tình ca hấp dẫn đối với tình yêu của bao thế hệ. Đọc thơ ta thấy cả bóng dáng tình yêu của mình trong đó. Hy vọng với những bài thơ tình hay nhất mà Sntv.vn sưu tầm nói trên, bạn sẽ biết nên sống, nên yêu như thế nào?